zondag 4 november 2012

Waarom we 'ontdooien' moeten afschaffen

Ontdooien is een vreemd woord. In het Nederlands is er de tweedeling met 'ont' en 'be', zoals in 'ontdekken' en 'bedekken'. Ok, de betekenis ligt enigszins anders, maar het volgt wel het tweepolige systeem. Ontplooien, ontrafelen, ontsieren. Allemaal logisch. En besproeien, beleren, bepotelen. Hier heb je altijd dat 'be'-extraatje, dat meer dan gewoon een stationaire toestand omschrijft.
Maar dan hoor je 'schat, wil jij het vlees reeds in de microgolf ontdooien?'. Dooien is het overgaan van een bevroren toestand naar een niet bevroren toestand. Smelten, om het anders te zeggen. 'Ont' bepaalt altijd de negatie van de actie, dus als je iets ontdooit, zorg je er eigenlijk voor dat het níet ontvriest. Dat laatste woord bestaat niet, maar het klopt taalkundig wel. Frank Deboosere horen we wel eens zeggen dat het zal dooien. Maar als we die 'be'-actie bedoelen, zoals in bovenstaand huis-tuin-keuken-voorbeeld, gebruiken we echter 'ont', wat elke logica tart.
 Je zal maar Nederlands moeten leren, en verwachten dat je 'schat, wil jij het vlees reeds in de microgolf bedooien?' te horen zal krijgen. Niet dus. 

Ontrafelen heeft trouwens geen tegenpool, bedenk ik plots. Ontplooien staat ook niet tegenover beplooien. En voor ontsieren heb je enkel versieren, al is het qua betekenis ook weer niet als tegengestelde bedoeld. Taal, een systeem? Hm...

Geen opmerkingen: