Mehmed en Isolde

Een stuk stof kan voor heel wat deining zorgen. De hele heisa lijkt nu ook op de juridische weegschaal te belanden. Of het al dan niet volgens lokaal of internationaal recht mag of moet verboden worden op school laat ik hier in het midden.
Sta me toe gewoon enkele bedenkingen te maken. Een eerste argument dat je vaak hoort is dat in een aantal landen, zoals Tunesië en Turkije, het dragen van een hoofddoek verboden is in openbare ambten. Waarom zouden we het hier dan niet kunnen verbieden? Moslims kunnen blijkbaar leven met zo’n verbod.
Dat klopt, alleen mag je de moslimgemeenschappen in België niet zomaar vergelijken met de hele populatie van een land. Het is gekend dat de opvattingen en levenswijze van de meeste moslims hier een stuk traditioneler zijn dan in hun thuisland. Een minderheid houdt vast aan een aantal kenmerken, en de hoofddoek vormt daarvoor een mooi bindmiddel. Wat je verbindt sta je niet zomaar af.
Een tweede argument is de emancipatie van de meisjes. Vanuit een bezorgde reflex, gericht op het vinden van werk, wilde de school in Antwerpen de meisjes een betere toekomst gunnen. Een mooi streven dat echter uitgaat van een oneindig simplifiëren van de realiteit. Allochtone jongens dragen geen hoofddoek en vinden ook amper werk. Het zit dus wel wat complexer.
Zo belandt je ook in de discussie wie zich aan wie moet aanpassen. Een hoofddoek verbieden omdat een aantal werkgevers daar weigerachtig tegenover staan brengt geen oplossing. Wat doen we als diezelfde werkgevers ook een probleem hebben met de lichtbruine huidskleur? En wat met hun namen die nog altijd niet vertrouwd klinken?
Een hoofddoek verbieden vanuit het neutraliteitsprincipe klinkt al een stuk doordachter, al wijzen critici op het ‘actief pluralisme’ dat zo in het gedrang komt. Kiezen is helaas verliezen.

Twintig jaar geleden stonden ook groepen meisjes te betogen aan scholen, om dezelfde redenen. We zijn er nog steeds niet uit. Over de Joden met hun eigen scholen en opvallende haar- en klederdracht hoor je weinig klachten. Enkele dames met hoofddoek in de winkelstraten jagen ons duidelijk meer angst aan. De oorsprong daarvan moeten we vast zoeken in globale tendensen. De Islam zit nu in de hoek waar de klappen vallen. Onbekend is onbemind, en blijkbaar is de afstand tot de moslimcultuur te groot om te vertrouwen in hun eigen scholen. We denken automatisch aan imams die geïndoctrineerde jongens tot de jihad aanzetten.

Dertig jaar geleden droegen weinig vrouwen in Afghanistan en Saoedi-Arabië een hoofddoek, en kijk waar we nu staan. We hebben het gevoel dat de wereld niet altijd in de richting draait die we zouden willen. Logische redeneringen botsen op de gevoeligheden van de eigen identiteit. Het is een gevecht zo oud als de straat.